Təsərrüfatda tərtib olunmuş yem planına uyğun olmalıdır

Təsərrüfatda tərtib olunmuş yem planına uyğun olmalıdır

Yem rasionunun sturukturu olan qaba şirəli və qüvvəli yemlənir qidalılığının faizlə ümümi miqdarı ilə təyin edilir. Yem rasionunda olan bu və ya digər yemlərin nisbətindən asılı olaraq heyvanın yemləmə tipi müəyyən edilir. Yüksək miqdar və silos tədarük edən təsərrüfatda qış dövründə yem rasiounun tərkibi 50-55% şirəli yemlərdə 25-30% qaba yemdən ibarət olmaqla hər 1 kq südə 100-200q qüvvəli yem əlavə edili. Oturaq dövrdə qaba yemin nisbəti 5% şirəli yem 40% qüvvəli yem 10% təşkil edir. Yem payı tərtib edildikdə onun iqtisadi cəhətdən təsərrüfatda əlverişli olması nəzərə alınmalıdır. Şirəli yemlərdən xüsusən silos senaj ilə yemləmə faydalıdır.

İnəklərin yem rasyonu yem normasının müvafiq tərtib edilir. Yem payının qidalılığı heyvanın diri çəkisi, məhsuldarlığı fizioloji vəziyyətinin tələbatını ödəməlidir. Yem payındakı yemlərin tərkibində kifayət miqdarda protein, karbohidratlar, makro – mikroelementlər, vitaminlər olmalıdır ki, onlar həzm orqanının sekresiyası və mator fəaliyyətini oyatsın və maddələr mübadiləsini tənzimləsin. Sağmal inəklərin yem təkibində bütün qidalı maddələrinin təmin edilməsi üçün yem payı müxtəlif yemlərdən tərtib olmalıdır. Şirəli yemlər silos, senaj kökümeyvəlilər, yaşıl yem həzmi yaxşılaşdırır və süd sağımını artırır. Qaba, quru ot, küləş, saman mineral maddələrin mənimsənilməsini yaxşılaşdırır, qüvvəli yemlər orqanizmin həzm olunan proteini olan tələbatını ödəyir. Yem payında proteinin çatışmazlığı süd sağımın və süddə yağın faizinin azalmasına səbəb olur. Sağmal inəyin yem payında hər yem vahidinə 100-110q protein düşməlidir. 1kq südə qüvvəli yemlərin sərfinə yaxud qüvvəli yemin yem payının ümumi qidalığındakı xüsusi çəkisinə görə sağmal inəklər üçün aşağıdakı yemləmə tipindən istifadə edilir. ( Cədvəl 1 ).

Yemləmə tipi

Ölkəmizin müxtəlif zonalarında yemləmə tipi təbii və iqtisadi şəraitdən asılı olaraq müəyyənləşdirilir. Çox təbii biçənək və otlaq sahəsinə malik yerlərdə azqüvvəli yemləmə tipi tədbiq edilir. Təbii biçənəkləri çox olan rayonlarda, qış mövsümündə sağmal inəklərin yem payının əsasını silos, kökümeyvəli, senaj yaxşı keyfiyyətli ot, küləş təşkil edir. Şirəli yem nə qədər çox verilərsə qaba yemi bir o qədər az vermək olar.( cədvəl 2 ).

Qaba və şirəli yemlərin gündəlik verilmə miqdarı.

Yem payında qüvvəli yemin miqdarı 1 kq sağılan süd hesabına müəyyənləşdirilir. Belə ki, gündəlik sağımı 10 kq olan inəyə hər 1 kq süd hesabına 100q 10-15 kq 100-150q 20-25 kq 250-300q və 25 kq dan çox olduqda 300-350q qüvvəli yem verilməlidir. Süd məhsuldarlığı artdiqca hər kq süd istehsalına sərf edilən yem vahidi azalır. Belə ki, çəkisi 500 kq olan inək 4% yağlılıqda 1kq süd istehsalını tələb edir. Gündəlik sağım 6,10,20,30 litr.Yem vahidi 1.3 0.96 0.74 0.70.Qabaqcıl qoyunçuluk təsərüfatlarında siğorta kimi illik yemin 10%-i qədər müxtəlif yem tədarük edilməlidir. Bununla yanaşı ətlik-yunluq qoyunşulukda hər qoyuna 4 sen quru ot, 5 sen silos, 1.5 sen çuğundur və 40-50kq qüvvəli yem tədarük edilir.