Amur pələngi

Amur pələngi

Amur pələngi, Ussuri pələngi - panter cinsinə aid heyvan yarımnövü. Nadir, bəzi yerlərdə tamamilə yox olub.

Görünüşü

Zahiri görünüşü üçün pələngin görünüşünə bax. Bədənin uzunlu]u 190-290 sm. bəzən 317 sm. Quyruğunun uzunluğu 115 sm. qədər. Tük örtüyü qışda hündür, gur və sıxdır. Əsas fon rəngi açıq, narıncı çalarlı tünd sarıdır. Yayda rəngi şux və qırmızımtraqdır. Qarın hissəsi və əzaların iç hissəsi ağdır. Bütün gövdəsi eninə, ensiz qara yaxud qonurtraq zolaqlarla örtülüb. Əzalarında üfuqidir. Quyruğunda üzük formasında. Quyruğunun ucu həmişə qaradır.

Areal

Bu yaxınlara qədər Uzaq Şərqin Primorsk, Xabarovsk, Amuryanı, Zabaykalye - Baykala qədər, şimal - şərqi və cənub - şərqi Çin, Koreya yarımadasında yaşayırdı. Daha şox mancur tipli meşə ilə örtük yastı dağlarda məskunlaşır. Fərdi məskunlaşma sahələri, dırnaqlıların sayına görə fərqlidi, və çox geniş ola bilər. Sutka ərzində amur pələngi 20 -100 km. qət edə bilər. Bala üçün daimi kahanı ancaq dişi düzəldir. Kaha sıx cəngəllikdə, mağarada, qayaların arasında ola bilər. Alatoranlıqda axşam, gecənin birinci yarısı və səhər sübhdən fəaldırlar. Uzaq yerdəyişmələri qeyd olunub. Keçidləri 1 min km. qədər uzana bilər.

Qidalanması

Əsasən qaban, daha az dərəcədə başqa dırnaqlılarla, eləcə də dovşanlarla, ayılarla, vaşaklarla, porsuqlarla, müxtəlif quşlarla, ev heyvanları ilə, o cümlədən itlərlə qidalanırlar. Son illər Sixote-Alin qoruğunun pələngləri əsasən Sibir marallarını, Lazov qoruğunun sahilyanı sahəsində isə - xallı maralları ovlayırlar. Həmçin balıq, çanaqlı bağa, şirin su xərçəngini, kedr tumunu, giləmeyvə, meyvə də yeyirlər.

Çoxalması

Çoxalmasında, yəqin ki, müəyyən mövsümlük yoxdur.

Düşmənləri

Yoxdur. Qonur ayı və qabanın erkəyi tərəfindən öldürülməsi qeyd olunub.

Sayı

Uzaq Şərqdə Amur pələnginin sayı 1 yanvar 1973-cü il üçün 150-170, Primorsk diyarında 172-191, 1983-1984-cü illərdə isə 200 idi. Sixote-Alin qoruğunda 1000 kv.km. 2-4 baş, Lazo qoruğunda isə 2-3 dəfə çoxdurlar. Sayının azalması ancaq birbaşa insan tərəfindən təqib olunması ilə deyil, həm də yem bazasının azalması ilə bağlıdır.

Qorunması

Ovlanması hər yerdə qadağandır. Uzaq Şərqdə Lazov və Sixote - Alin qoruqlarında saxlanırlar.