Heyvanlar aləminə səyahət
Heyvanlar aləminə səyahət
Heyvanların hansının daha ağıllı olmasını müəyyən etmək çətindir.Lakin alimlərin qənaətinə görə aşağıda verilmiş canlıları davranışlarına görə "ağıllı canlılar" adlandırmaq olar.
Bu dəfə sizlərə dünyanın 10 ən ağıllı heyvanını təqdim edirəm;
10.Osminoq-onurğasız heyvanların ən ağıllısı sayılır.Əla yaddaşı var.Həndəsi fiqurları bir-birindən asanlıqla fərqləndirməyi bacarır;rombu üçbucaqdan,kvadratı dairədən,kiçik kvadratı böyük kvadratdan,horizontal qoyulmuş düzbucaqlını,vertikal qoyulmuşdan asanlıqla fərqləndirə bilir.Ələ tez öyrəşir.Onu yemləyəni tanıyır...
9.Donuz-günün vaxt rejiminə maraqlı uyğunlaşmaları var.Hər dəfə yemləmə vaxtı gələndə donuzlar həyəcanlı bir çəkildə qida gələn tərəfə baxaraq qida paylayan sahiblərini gözləyirlər.Görkəmli rus fizioloqu,Nobel mükafatı laureatı Pavlov donuzları heyvanlaırın ən əsəbi nümayəndəsi adlandırmışdır...
8.Dələ-qida yığımı və saxlanılmasına görə ən ağıllı canlılar siyahısına düşmüşdür.Onlar tapdıqları qidanı çox ağıllıca yığaraq ehtiyat halında saxlayırlar.Əgər siz dələyə bir dəfə qida versəniz,onda o mütləq ikinci dəfə gələcək.yenə versəniz- yenə gələcək üçüncü və s....siz ona qida verməkdən yorulacaqsıız,amma dələ daşımaqdan yorulmayacaq.Əgər siz onun yığdığı qidaya əl uzatsanız onda çox ciddi müqavimətlə qarşılaşacaqsınız.Dələlər öz qidasını qoruyan ən ağıllı canlı sayılır....
7.Qarğa-quşların dahisi,ən ağıllı quşdur.Onlar Yerin cazibə qüvvəsini,bərk və yumşaq yeri (məsələn asfalt və torpağ yolu),həmçini 5-ə qədər sayı bilirlər.Qarğalar bir yuvadan quş yumurtası oğurlamaq istədikdə,onlardan biri yuvanın sahibinin başını qatır,digəri isə yuvadan yumurtaları daşıyır.Dimdiyi ilə qıra bilmədiyi qida olduqda onu caynaqlarına alaraq yuxarıya qanadlanır və onu asfalt yolun ortasına buraxır...
6.Siçan-qisas almaları baxımından heyvanların ən ağıllı canlıları hesab olunurlar.Onların sidiyində insan üçün zərəli maddə olur.Lakin siçanlar onu insandan qisas olmaq üçün xaric edirlər.Onlar dalğanı tutmaq qabiliyyətinə malikdir...
5.Pişik-ən ağıllı canlılardan biridir.Asanlıqla düşüdükləri mühitə uyğunlaşırlar.Yaddaş və diqqətləri çox güclüdür...
4.İt-insanın ən yaxın dostudur.10000 il bundan qabaq əhliləşdirilib.İtlər 250-ə yaxın söz və jestləri qavrayır,5-ə qədər sayı bilir.İtlərin ən ağıllı cinsi pudel cinsidir....
3.Fil-quruda yaşayan ən nəhəng heyvandır.İndiyə kimi qeydiyyata düşən ən böyük fil 1956-cı ildə Anqolada olmuşdur.Onun çəkisi 12 ton,hündürlüyü 4,2 metr olmuşdur.Yaddaşına və intellekt səviyyəsinə görə ən ağıllı canlılardan biri hesab olunur.Aristotel ;"Fil,iti ağlına görə bütün canlılardan üstündür." demişdir.Fillər ayağına yerə vuraraq zəif təkanlar yaradır,bununla da uzaq məsafədən öz həmcinslərilə əlaqə yaradırlar....
2.Primatlar-bu dəstəyə aid meymunların ən ağıllıları şimpanze,qorilla,hibbon,oranqutan sayılır (insanabənzər meymunlar) .Bunların ən ağıllısı şimpanzedir.O,güzgüdə özünü tanıyan yeganə canlıdır.Əvvəllər şimpanze insandan sonra ən ağıllı canlı sayılırdı.Lakin hazırki təsnifatda 2-ci yerdədir...
1.Delfin-hal-hazırda insandan sonra ən ağıllı canlı hesab olunur.Onların davranış və anatomok strukturlarını incələyən alimlər,son zamanlarda onun şimpanzedən də ağıllı olduqlarını müəyyən etmişlər.Delfinlər gələcəyi düşünə bilən yeganə heyvanlar hesab olunur...
İnsan əlbəttə ki,bu canlılardan intellekt və ağıl baxımından müqayisə edilməyəcək dərəcədə üstündür.Lakin malik olduğumuz bu ağıl bizi o vaxt üstün edir ki,bizə bu ağlı verən və bizi ən gözəl bir biçimdə yaradan Allaha iman edib,ona bəndə olaq.Əks halda isə insanın bu heyvanlardan heç bir fərqi qalmır....
"Onların qəlbləri vardır, lakin onunla (Allahın birliyini sübut edən dəlilləri, özlərinin dini borc və vəzifələrini) anlamazlar. Onların gözləri vardır, lakin onunla (Allahın mö’cüzələrini) görməzlər. Onların qulaqları vardır, lakin onunla (öyüd-nəsihət) eşitməzlər. Onlar heyvan kimidirlər, bəlkə də, (ondan) daha çox zəlalətdədirlər. Qafil olanlar da məhz onlardır!"
Əraf surəsi -179
