Quşların

Ev toyuqlarında parazitlik edən eymeriyalar

Ev toyuqlarında parazitlik edən eymeriyalar Quşçuluğun inkişafına maneçilik törədən bir çox amillər vardır ki, bunlardan biri də parazitar xəstəliklərdir. Parazitozlardan eymeriozlar daha təhlükəli hesab olunur. İnvaziyanın əsas yayılma mənbəyi xəstə quşların zılı ilə xarici mühitə düşmüş oosistalardır. Qidalanarkən və su içərkən sağlam toyuq və cücələr oosistaları udaraq yoluxurlar. Müvafiq müalicə-profilaktika tədbirləri görülmədikdə yoluxma bəzi hallarda 80-100%-ə çatır, kütləvi ölüm başlayır. Sağ qalmış quşların invazion və infeksion xəstəliklərə həssaslığı yüksəlir, inkişafı z

Quşlarda sirinqofilyoz xəstəliyi və onunla mübarizə

Quşlarda sirinqofilyoz xəstəliyi və onunla mübarizə Sirinqofilyoz quşların xroniki keçən, qoturluq adı ilə məlum olan parazitar xəstəliyidir. Xəstəlik sirinqofilus bipectinatus heller gənəsi tərəfindən törədilir. Xəstəliyin törədicisi sirinqofillid gənələri uzun, oval formada, tünd bozumtul rəngdə olur, koloniya şəklində yaşayırlar. Bu cinsə aid olan növlər quşların daimi parazitlərindən olub, onların lələklərinin boşluqlarında yaşayıb, çoxalır və toxuma mayesi ilə qidalanırlar. Sahibləri ev toyuqları və toyuqkimilər dəstəsinin başqa nümayəndələridir. Xəstəliyə ev quşları: toyuqlar, hinduşkalar, ördəklər, həmçinin vəhşi quşla

QUŞLARIN PULLOROZ-TİFİ

QUŞLARIN PULLOROZ-TİFİ Pulloroz-tif toyuq, hinduşka, qırqovul, kəklik, sesarka, bildirçinlərin yoluxucu xəstəlikləri olmaqla salmonella pullorum-qalinarum bakteriyaları tərəfindən törədilir. Xəstəlik əsas etibarı ilə 20 günə qədər olan cavanlarda iti septiki formada, yaşlı quşlarda isə nişanəsiz, xroniki, bəzən yarım iti və iti formalarda keçir. Pulloroz-tif xəstəliyini keçirmiş quşlar ömrünün axırına qədər s.pullorum-qalinarumu bədənlərində gəzdirməklə yumurta vasitəsilə nəslə keçirirlər. Pulloroz-tif xəstəliyi çox geniş yayılmaqla quşçuluq təsərrüfatlarına böyük iqtisadi zərər verir. Bu zərər xəstə

QUŞLARIN ÇİÇƏK XƏSTƏLİYİ

QUŞLARIN ÇİÇƏK XƏSTƏLİYİ Quşların çiçəyi ariola avium-kontakioz xəstəlik olmaqla dəridə spesifik çiçək yaralarının, ağız boşluğunun, yuxarı tənəffüs yollarının selikli təbəqəsində tefteriod yaralarının və konyuktivin əmələ gəlməsi ilə xarakterlənir. Çiçək xəstəliyi dünyanın bir sıra ölkələrində yayılmışdır. Onun verdiyi iqtisadi zərər xəstə quşların tələf olması və məcburi kəsilməsindən, yumurta məhsuldarlığının 5 dəfədən də artıq azalmasından və sağaldıqdan sonra ləng bərpa olunmasından, inkubasiya olunan yumurtalarda cücə çıxmasının 80%-ə qədər azalmasından, cavanların böyümə və inkişafd

QAZLARIN VİRUSLU ENTERİTİ

QAZLARIN VİRUSLU ENTERİTİ Qazların viruslu enteriti (qazların qripi, Derji xəstəliyi, qazların viruslu hepatiti, yaralı nekrotiki enterit, qazların inflyusensiyası - Enteritidis viralis anserorum) - kontagioz virus xəstəliyi olmaqla mədə-bağırsaq traktının, ağciyərlərin, digər orqanların zədələnməsi və cavanların tələfatı ilə səciyyələnir. Törədicisi. Parvoviruslar ailəsinə mənsubdur. Xioroforma, efirə və 0,25%-li tripsin məhluluna həssasdır. Qliserinin 40%-li məhlulunda 2 il, liofılizasiya olunmuş allantois mayesində 4°C-də 15-18 il salamat qalır. Virus 60°C-də 60 dəqiqəyə, 70°C-də 10 dəqiqəyə tələf olur. Adi dezinfeksiya edici maddələr ümumi qəbul olunmuş k

QUŞLARIN LEYKOZU

QUŞLARIN LEYKOZU Quşların leykozu-leukosis avium-ağqanlılıqla, qandoğuran orqan və toxumalarda şişlərin əmələ gəlməsi ilə səciyyələnən xronik infeksion xəstəlikdir. Törədicisi - onkovirus qrupuna daxil olan viruslardır. Leykoz - sarkoma xəstəlikləri ilə toyuqlar, hinduşkalar, sesarkalar, ördəklər, qazlar, qırqovullar, göyərçin və bir çox başqa quşlar xəstələnirlər. Lakin toyuqlar cinslərindən, xəttlərindən, kroslarmdan asılı olmayaraq bu xəstəliklərə daha çox həssasdırlar. Xoruzlar isə toyuqlara nisbətən xəstəliyə davamlıdırlar. Epizootologiyası - əsas infeksiya mənbəyi xəstə və klinik sağlam, lakin virus daşıyıcı quşlardır. Xəstəliyin ə

ÖRDƏKLƏRİN TAUNU

ÖRDƏKLƏRİN TAUNU Ördəklərin taunu (ördəklərin viruslu enteriti, ördəklərin Hollandiya taunu) Pestis anatoculorum- su quşlarının iti kontagioz virus xəstəliyi olmaqla depressiya, parezlər, mədə-bağırsaq traktının zədələnməsi, parenximatoz orqanlarda qan sağıntıları, arıqlama və fibrinozlu-eksudativ proseslərin inkişafı ilə səciyyələnir. Xəstəlik Azərbaycanda qeydə alınmamışdır. O, Hollandiya, Belçika, Hindistan, Çində və ABŞ-da qeydə alınmışdır. Su quşlarının miqrasiyası ilə əlaqədar olaraq xəstəliyin ölkəmizə gətirilməsi təhlükəsi vardır. Törədicisi - Herpes virusları qrupuna daxildir. Virus xarici mühitdə az davamlıdır, lakin

Göyərçin xəstəliklərinin müaliçəsi və profilaktikası

Göyərçin xəstəliklərinin müaliçəsi və profilaktikası Salmonelyoz (Salmonellosis Tuphi-Murium) geniş yayılmış xəstəlikdir. Bu xəstəlik heyvanlarda, quşlarda və insanlarda bakteriyalar vasitəsi ilə əmələ gəlir. Göyərçin həvəskarları öz aralarında bu xəstəliyə, quşlarda özünü biruzə verən əlamətlərə görə “paralic” deyirlər. Xəstəlik oldugca yoluxucudur, bakteriyalar hədda yumurtanin içində olan embriona yoluxa bilirlər. Salmonelyoz göyərcin təsərüfatlarında geniş həcmdə cavan və bala göyərçinlərin olumnə səbəb olur. Yumurtadan yeni çıxan balalar arasında olənlər az olsa d

Quşların Xəstəlikləri

Quşların Xəstəlikləri Qamboro xəstəliyi həm də infeksion bursal adlandırılır. Xəstəlik son 30 il ərzində Azərbaycanda qeydə alınmayıb. Etiologiya: Qamboro xəstəliyi respirator simptomlu, ağ sulu nəcis, halsızlıq, bursanın (kisə) atrofiyası və bundan sonra immun çatışmamazlığı ilə xarakterizə olunur. Birnavirid ailəsinə aid iki ştamma malik RNT virusu ilə törədilir. Virus bursanın hüceyrələrini zədələyir və ona görə xəstəlik adətən fəal bursa olan heyvanlarda (yumurtadan çıxan gündən-16 həftəliyə kimi) yaranır. Xəstəlik nəfəs çatışmamazlığı, traxeyada qanlı eksudatın əmələgəlməsi ilə müşahidə edilir. Ən kəskin infeksiya 3-6 həftəlik

NYUKASL XƏSTƏLİYİ

NYUKASL XƏSTƏLİYİ Nyukasl xəstəliyi (yalançı taun, atipik taun, asiya taunu) psevdopestis avium da adlanır. Quşların yüksək kontagioz virus xəstəliyi olmaqla respirator və visseral orqanların, mərkəzi əsəb sisteminin zədələnməsi və yüksək tələfat verməsi ilə səciyyələnir. Törədicisi- paramiksoviruslar qrupundan 1-ci qrup serotipinə mənsub, tərkibində RNT olan virusdur. Patogenliyinin müxtəlif olmasına görə nyukasl virusu ştammları bölünürlər: lentogen ştammlar (çox zəif)-bütün yaşda cücələr üçün apatogen; mezogen (orta) ştammlar- toyuq embrionlarmı öldürür, 30 günlü

Quşların taunu (Pestis avium)

Quşların taunu (Pestis avium) Quşların taunu-toyuq, hindtoyuğu və firəng toyuqlarının kəskin yoluxucu kontagioz xəstəliyidir. MDB-də atipik taun qeyd edilir (Asiya taunu, yalançı taun, quşların Nyukasl xəstələyi). Törədicisi: Xəstəliyin törədicisi süzgəcdən keçən virusdur. Virusu xəstə quşların qanında, toxumalarında, orqanlarında və ifrazatlarında tapırlar. İmmunoloji cəhətdən virusun iki müxtəlif tipini ayırd edirlər: Asiya və Avropa tipləri. Quşlarda taunun törədici kimi Asiya tipii daha geniş yayılmışdır. Xəstəliyə toyuqlar, hind toyuqları, qırqovullar, firəng toyuqları və bəzi vəhşi quşlar tutulur. İnfeksiya mənbəyi xəstə quşlardır. Xəst

Quş qripi zamanı Siz nəyi bilməlisiniz?

Quş qripi zamanı Siz nəyi bilməlisiniz?.. Özünüzü və ailənizi necə qorumalısınız? Canlı və ölmüş quşlarla (ördək, toyuq, göyərçin, bildirçin, qaz və ya vəhşi quşlarla) təmasda olmayın. Ev quşları saxlanan həyətyanı sahələr və diri quş bazarı yüksək risk əraziləridir. Ailənizi və heyvanlarınızı qorumağın ən yaxşı yolu indidən başlamaqdır. Siz: Quş tükü və maye şəklində olan tullantılara (nəcis, sidik, qanvəifrazat)toxunmamalısınız. Xəstəliyə şübhəli quşlar və onların tullantıları ilə təmasda olarkən birdəfəlik əlcəklərdən (və ya ələ taxıian plastik torbalar), eynək və maskalardan istifadəetməiisiniz.

TOYUQLARIN İNFEKSİON BRONXİTİ

TOYUQLARIN İNFEKSİON BRONXİTİ İnfeksion bronxit - İnfectious bronchitis - toyuqların çox iti kontagioz xəstəliyi olmaqla yaşlı quşlarda yumurta məhsulunun uzun müddətə kəskin azalması, cücələrdə isə tənəffüs orqanlarının xəstələnməsi əlamətləri ilə səciyyələnir. Törədicisi virusdur. O, Coronavirus ailəsinə aid olmaqla 30 serotipi məlumdur. İnfeksion bronxit virusu xarici mühitdə davamlıdır. O, xəstə cücələrin toxumasında 50%-li qliserin məhlulunda 4°C-də 80 günə, peyində, binaların divarında, yem və su qablarında 50-90 günə, donmuş suda 50 günə, qış dövründə binanın daxilində ağac, kərpic və metal səthdə 21 günə,

Quşların pasterellyoz xəstəliyi

Quşların pasterellyoz xəstəliyi Pasterellyoz (vəba) bütün növ quşların iti, yarımiti və xroniki formada gedən yoluxucu kontagioz xəstəliyi olmaqla septisemiya formasında baş verərək ağır keçməsi və yüksək tələfat verməsi ilə səciyyələnir. Tarixi məlumat: Onun verdiyi iqtisadi zərər çoxlu miqdarda quşun xəstələnərək ölməsindən, 50-80%-ə qədər xəstə və zəif quşların öldü-rülərək tələf edilməsindən, məhsuldarlığın azalmasından, təsərrüfata ciddi məhdudiyyət qoyulması nəticəsində onun normal fəaliyyətinin pozulmasından, çoxlu miqdarda antibiotik, sulfanilamid preparatları və dezinfeksiya maddələrinə çəkilən xərcd

Quş qripi xəstəliyinə görə növbəti monitorinqə start veriləcəkdir

Quş qripi xəstəliyinə görə növbəti monitorinqə start veriləcəkdir Quş qripinin Azərbaycana köçəri quşlarla keçmə ehtimalını diqqət mərkəzində saxlayan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Baytarlıq Nəzarəti Xidməti ölkə miqyasında ardıcıl monitorinqləri davam etdirir. Aprelin 6-da köçəri quşların yaz miqrasiyasını nəzərə alaraq növbəti monitorinqə start veriləcəkdir. Monitorinq Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Baytarlıq Xidmətinin, Səhiyyə, Ekologiya və Təbii Sərvətlər nazirliklərinin mütəxəssis və əməkdaşlarının iştirakı ilə aparılacaqdır. Nəzarəti tədbir köçəri quşların ehtimal

QUŞLARIN NYUKASL XƏSTƏLİYİ VƏ ONA QARŞI MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ

QUŞLARIN NYUKASL XƏSTƏLİYİ VƏ ONA QARŞI MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ Nyukasl xəstəliyi (yalançı taun, atipik taun, Asiya taunu) psevdopestis avium Nyukasl quşların yüksək kontagioz virus xəstəliyi olmaqla respirator və visseral orqanların, mərkəzi əsəb sisteminin zədələnməsi və yüksək tələfat verməsi ilə səciyyələnir. Tarixi məlumat : Xəstəlik ilk dəfə 1926-cı ildə İndoneziyada baş vermiş, az vaxtda 45 bölgə və şəhərdə yayılmaqla quşların 95-100%-nin ölümünə səbəb olmuşdur. Həmin ildə bu xəstəlik İngiltərənin Nyukasl şəhərində yaranmış və tezliklə ölkənin 11 bölgəsinə keçərək quşların 98-100%-nin ölümünə səbəb ol

XLAMİDİYOZ NƏDİR VƏ ONA QARŞI NECƏ

XLAMİDİYOZ NƏDİR VƏ ONA QARŞI NECƏ MÜBARİZƏ APARMALI Veterinar həkimlər Həbif İsgəndərov, Əbülfət Alıyev Xlamidiyoz zooantroponoz - yəni infeksiya mənbəyi heyvanlar olub, insanlara da keçən xəstəlikdir. Xəstəliyin dünyada öyrənilmə səviyyəsi tərəfimizdən təhlil edilmiş və məlum olmuşdur ki, Xlamidioz ilk dəfə 1876 - cı ildə alman tədqiqatçısı Yurqenson tərəfindən papuqaylarda müşahidə edilmişdir. O xəstəliyi papuqaylarda psitakkoz, digər quşlarda isə ornitoz adlandırmışdır. Qaramalda ilk dəfə 1923 - cü ildə Traum və Hart tərəfindən Kaliforniyada müşahidə etmişlər. 1957 - ci ildə Fransada Giroud adlı alim atılmış balada